De huidige situatie van de kerk

Het voorbestaan van de kerk wordt gevreesd. In het artikel ‘Bescherm het unieke erfgoed van de Nederlandse kerkgebouwen’ uit de Volkskrant1 wordt geschreven over het unieke erfgoed dat verloren gaat. Er wordt gepleit voor oplossingen voor dit complexe vraagstuk.

Het verhaal heeft 2 kanten

De katholieke kerk blijft dalen in kerkgangers en het aantal pastorale beroepskrachten (priesters, diakens en pastoraal werkers) is met 30 procent afgenomen sinds 20122.  Voor 1800 tot 4800 van de 6000 kerkgebouwen wordt voortbestaan gevreesd. De PKN sluit 1000 kerken van de 2150 in de komende 10 jaar. Voor kloosters is dat 115 van de 130. Deze kerken krijgen allemaal een nieuwe bestemming. 30% van de tot nu toe herbestemde kerken is omgebouwd tot woonhuis of appartementencomplex3.

Maar, er is ook een andere kant. Migrantenkerken hebben namelijk een sterke groei in Nederland. Er zijn nu ongeveer een miljoen migrantenchristenen4. Ook is er groei bij de kerken in de bijbelbelt5.

Op zoek naar een kerk

Er zijn verschillende groepen die op zoek zijn naar kerkgebouwen. De eerste groep is de internationale kerk. Denk bijvoorbeeld aan Hillsong Amsterdam die op zoek was naar een kerkgebouw. Ze begonnen aan huis met vier mensen, gingen toen in een bar, daarna in een discotheek aan het Rembrandtplein, vervolgens het Tropenmuseum erbij en wilden toen naar een kerk. De tweede groep is de migrantenkerk. Steeds meer migrantenchristenen in Nederland die allen op zoek zijn naar een kerkruimte. Helaas zijn ze in de steden vaak urbane nomaden die van hot naar her gaan en gestuurd worden. Zo is Victory Outreach in Den Haag meerdere malen van plaats moeten verhuizen. Elke keer verliezen ze mensen en mogelijkheden. De derde groep bestaat uit Nederlandse iniatieven – kerk startups, en het planten van nieuwe kerken (vanuit Nederland of van buiten). De Protestantse kerk in Nederland heeft rond de 150 pioniersplekken in Nederland, bestaand of in ontwikkeling, waar rond de 20 duizend mensen bij betrokken zijn. Zij hebben elk hun eigen ruimte nodig, waarbij een kerkgebouw niet misstaat en vaak vanuit de aard van hun werk en herkomst wenselijk is. 

Feiten op een rij

In de kerkenvisies wordt beschreven wat de huidige situatie is van de kerken in Nederland4.

  • 49% van de Nederlandse bevolking beschouwd zichzelf als gelovig
  • Er zijn 7.110 kerken in Nederland
  • Hiervan zijn 5.289 kerken in religieus gebruik en hebben er 1.530 een herbestemming
  • 350 kerken zijn rijksmonument en 785 kerken zijn gemeentelijke momument
  • De meeste kerkgebouwen staan in Zuid-Holland en de minste in Flevoland

 

Wij vinden het belangrijk dat de gemeenschappen die op zoek zijn naar een gebouw, gekoppeld worden aan een gebouw. Wij vinden het ook belangrijk dat kerkgebouwen in hun taak mogen blijven staan. Vind jij dit ook belangrijk?

  1. Kennedy, J., De Kruijf, A., Loeff, K., & Van Schijndel, M. (2018, december). Opinie: Bescherm het unieke erfgoed van de Nederlandse kerkgebouwen. de Volkskrant. https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-bescherm-het-unieke-erfgoed-van-de-nederlandse-kerkgebouwen~bb703a51/#:~:text=Opinie-,Opinie%3A%20Bescherm%20het%20unieke%20erfgoed%20van%20de%20Nederlandse%20kerkgebouwen,voor%20het%20nageslacht%20te%20bewaren.
  2. Fens, S. (2022, oktober). Bisschoppen schetsen somber beeld van de katholieke kerk in Nederland. Trouw. https://www.trouw.nl/nieuws/bisschoppen-schetsen-somber-beeld-van-de-katholieke-kerk-in-nederland~bdbdc67c/
  3. Roetman, B. (2021, 6 mei). Kerken worden verkocht, verbouwd of gesloopt, maar is het kerkgebouw niet van ons allemaal? Trouw. https://www.trouw.nl/religie-filosofie/kerken-worden-verkocht-verbouwd-of-gesloopt-maar-is-het-kerkgebouw-niet-van-ons-allemaal~bde7cf3a/

  4. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2021b, december). Met Hart en Ziel nummer 3. https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2021/01/01/tijdschrift-met-hart-en-ziel
  5. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2018). Kerkenvisies feiten en inzichten.https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2021/01/01/kerkenvisies-feiten-en-inzichten